Haargroei shampoos en erfelijk haaruitval

Genetische aanleg
Androgenetische alopecia, zoals de naam al aangeeft, heeft een duidelijke genetische aanleg en wordt voornamelijk veroorzaakt door een overmatige reactie op androgenen (DHT). Deze aandoening wordt gekenmerkt door een polygenetische aard met variërende mate van intensiteit, die wordt beïnvloed door zowel maternale als paternale genen. Er bestaat een familiale aanleg voor androgenetische alopecia, waarbij zonen een 5 tot 6 keer hoger risico hebben als hun vaders kaalheid vertoonden.

Mechanisme haaruitval
Het ontstaan van erfelijke haaruitval hangt af van de activering van de androgeenreceptor en wordt meestal waargenomen na de puberteit. Hierbij bindt DHT aan de androgeenreceptor van de haarwortel wat op den duur zorgt voor een calcifering van de hoofdhuid en daarbij miniaturisatie van de haarfollikel, tot het punt dat het haartje niet meer door de huid kan penetreren. 
Castratie voor de puberteit en personen met het androgeenongevoeligheidssyndroom vertonen geen erfelijk haaruitval[1].

Samenvattend
Hierdoor weten we dat hormoon metabolisme en androgenen/androgeenreceptoren een cruciale rol spelen bij de ontwikkeling van erfelijk haaruitval[2]. Hieruit kunnen we afleiden dat het tackelen van het hormoon DHT en het tegengaan van het metabolisme ervan veel baat kan hebben bij het tegengaan van haaruitval.

Een goed geformuleerde anti-haaruitval shampoo tackelt de onderliggende oorzaken die gerelateerd zijn aan erfelijk haaruitval, namelijk het hormoon DHT en de ontstekingsproces die er bijna altijd samen mee gepaard gaat.

Veel anti-haaruitval shampoos bevatten ingrediënten die de doorbloeding van de hoofdhuid stimuleren. Een goede bloedcirculatie zorgt ervoor dat haarzakjes voldoende voedingsstoffen en zuurstof ontvangen, wat essentieel is voor een gezonde haargroei. Net zoals bij ontstekingen elders in het lichaam zorgt een goede bloedcirculatie tot een vermindering van de ontsteking en daarmee ook tot de fibrosering van de hoofdhuid.

• Cafeine: Stimuleert de bloedcirculatie en kan de werking van DHT verminderen. Het kan de groeifase van het haar verlengen, waardoor haren langer blijven groeien voordat ze uitvallen[3].
• Niacinemide: Stimuleert de microcirculatie van het haar en heeft ontstekingsremmende eigenschappen om de haarwortel te beschermen en te voeden.

Dit kan op twee manieren, genaamd de hoeveelheid DHT in de hoofdhuid verminderen, door het enzym te hinderen die testosteron omzet in DHT. Of om de androgene receptoren te deactiveren/bezetten zodat de DHT hormoon niet eraan kan binden en zijn functie kan uitvoeren. Sommige anti-haaruitval shampoos bevatten ingrediënten die de vorming van DHT remmen, zoals:

• Ketoconazol: Een antischimmelmiddel dat ook werkt als DHT-remmer en ontstekingen in de hoofdhuid kan verminderen[4,5,6].
• Piroctone olamine: Net zoals ketoconazol een antischimmelmiddel dat ook werkt als een DHT-remmer en tevens anti inflammatoir[6].
• Zaagpalmextract (Saw Palmetto): Dit kruidensupplement kan de omzetting van testosteron naar DHT blokkeren, waardoor de effecten van DHT op de haarzakjes afnemen.

Dit is vrij moeilijk te kwantificeren maar wel belangrijk om te doen zodat je als consument niet teleurgesteld raakt in een haargroei shampoo. Geen een shampoo zal haar groei wortels weer tot leven brengen of haaruitval compleet stoppen, daarentegen kunnen ze wel een bijdrage leveren in de strijd tegen haaruitval.

Hieronder lichten we met een aantal artikelen toe wat de verwachtingen zijn van het effect van een kwalitatieve haargroei shampoo op haaruitval.

Een artikel heeft gekeken naar de effecten van 2% ketoconazol vs 2% minoxidil voor 40 patiënten met vrouwelijke haaruitval. Elke groep kreeg 20 patiënten toegewezen waarbij er werd gekeken naar de volgende parameters:

• heterogeniteit in haar schachtdikte, 
• peripilar sign (BPPS), staat voor een vroege teken van inflammatie bij alopecia
• Gele stippen (overactieve talgproductie, gaat vaak samen met een slechtere haaruitval prognose)  

Deze studie kwam tot de conclusie dat 2-4x gebruik van een 2% ketoconazol per week gelijkwaardige effecten had als 2% minoxidil.

Een tweede studie heeft 1% versus 2% ketoconazol vergeleken in hun vermogen om de gist Malassezia op de hoofdhuid en de aandoening seborroïsch eczeem te bestrijden. Malassezia-overgroei en seborroïsch eczeem worden vaak waargenomen samen met patroon kaalheid. Deze aandoeningen leiden tot overmatige talgproductie en schilfering van de hoofdhuid (d.w.z. roos), en kunnen daarmee AGA (androgenetische alopecie) versnellen door een toename van de algehele ontsteking van de hoofdhuid. Bovendien suggereert onderzoek dat het oplossen van Malassezia-overgroei en seborroïsch eczeem de haargroei kan bevorderen. Kortom: als we een ketoconazol formulering gaan gebruiken voor haaruitval, heeft het alleen voordeel als deze formulering ook deze aandoeningen verbetert.

De bevindingen van dat onderzoeksteam? Bij het verminderen van de Malassezia-belasting en de schilfering van de hoofdhuid door seborroïsch eczeem, presteerde 2% ketoconazol beter dan 1% ketoconazol in beide categorieën. Bovendien leidde 2% ketoconazol tot minder terugvallen van beide aandoeningen. Dat gezegd hebben had 1% ook een duidelijke verbetering op seborrisch eczeem en de hoeveelheid Malassezia-belasting.

Een derde studie keek naar de effecten van zowel 1% ketoconazol als 1% piroctone olamine shampoo voor 150 mannen met erfelijk haarverlies en last hebben van roos. Deze shampoo moesten ze 2 tot 3 keer per week voor zes maanden gebruiken.

Beide behandelingen lieten na 2 tot 6 weken een vermindering van jeuk en roos zien. Als we kijken naar het effect van de behandelingen op verschillende haargroei parameters, dan zien we de volgende cijfers (in procenten):

• De haaruitval neemt af (Ketoconazol: -17.3%, Piroctone Olamine: -16.5%)
• Het percentage haren in de groeifase stijgt (Ketoconazol 4.9%, Piroctone Olamine: 7.9%).
• Het effect op de haar diameter is bij Ketoconazol een vergroting van 5.4% en bij Piroctone Olamine 7.7%.

Het onderzoek wijst dus uit dat Piroctone Olamine op een aantal vlakken beter scoort dan Ketoconazol**:

• Ten opzichte van Ketoconazol zorgt Piroctone Olamine bij 33% meer mensen voor een toename van het aantal haren in de groeifase (anagene fase) van meer dan 10%.
• Bij Piroctone Olamine krijgt 88% van de mensen dikker haar, ondanks erfelijk haarverlies, waar dit bij Ketoconazol 78% is.
• Als we kijken naar hoeveel mensen een flinke toename (meer dan 10%) van de haardiameter hebben gekregen, dan is dit bij ketoconazol 28% en bij Piroctone Olamine maar liefst 34% (10% grotere diameter betekent dat het haar 20% zwaarder is geworden).

Met deze gegevens kunnen we concluderen dat shampoos die 1% piroctone olamine of 1% ketoconazol bevatten een duidelijk verbetering geven voor haar groei en het verminderen van roos en de schimmel die ervoor verantwoordelijk is. Als we dit proberen door te vertalen naar de verwachte resultaten kunnen we een schatting maken dat 1% ketoconazol of 1% piroctone olamine minder effectief is dan 2% minoxidil wanneer het 2-4 per week wordt gebruikt. Wanneer een shampoo die deze ingrediënten bevat wordt versterkt met andere haargroeistimulerende ingrediënten zal het effect hoogst waarschijnlijk 2% minoxidil evenaren of misschien zelfs iets beter zijn. 

Omdat haaruitval het best bevochtigen kan worden vanuit verschillende invalshoeken is het belangrijk om een goede anti haaruitval shampoo in je arsenaal te hebben en die te combineren met andere anti haaruitval producten zoals tabletten en lotions voor maximaal effect.